De Zilte Kennis Kring is een ketenbreed [link] informeel samenwerkingsverband met het doel de teelt en consumptie van zilte gewassen te bevorderen. Dit doet de ZKK door het vergroten van kennis op relevante aspecten. De ZKK realiseert deze doelstelling door het bij elkaar brengen en delen van bestaande kennis. Daarnaast verwerft de ZKK nieuwe kennis in onderlinge samenwerking en in samenwerking met wetenschappelijke instituten.
De ZKK is in de loop van 2009 ontstaan vanuit de volgende overwegingen:
1. De zilte zone (het kustgebied waarin zout of brak water de activiteiten beïnvloedt) staat in de belangstelling. De mogelijkheid om alternatieven voor de grootschalige visserij te ontwikkelen is de belangrijkste reden, maar ook de verwachte toename van het zilte areaal onder invloed van onder meer klimaatsverandering speelt een rol.
In Nederland en andere landen van West-Europa speelt de zilte landbouw (‘biosaline agriculture’) zich voornamelijk af aan de kust, in het grensgebied tussen land en water, de zilte zone. In de toekomst zal deze zone onder invloed van onder andere klimaatverandering ook in Nederland steeds belangrijker worden, maar op dit moment lijkt de noodzaak om de zilte landbouw (‘biosaline agriculture’) in hoog tempo verder te ontwikkelen niet zo groot. Dit in tegenstelling tot landen waar weinig neerslag valt. Daar gaat een toenemend gebrek aan zoet water gepaard met een enorme verzilting van bestaande landbouwgebieden.
2. In toekomstvisies wordt het aquacultuurdrieluik – vis- en schelpdierenteelt, algen en zilte landbouw – als belangrijke kans voor de zilte zone afgeschilderd. Maar van deze drie krijgt zilte landbouw relatief weinig aandacht. Het perspectief voor deze vorm van landbouw is in Nederland vooralsnog bescheiden. Hoewel er duidelijk sprake is van een zekere groei in marktpotentie (met name voor zeekraal of Salicornia), is de onderlinge concurrentie groot en wordt het werken met zout water bemoeilijkt door tal van bezwaren.
3. Momenteel doet zich in de markt voor zilte gewassen een aantal ontwikkelingen voor die vragen om verdere professionalisering en samenwerking. Die ontwikkelingen doen zich zowel aan de vraag- als aan de aanbodzijde voor:
– De afgelopen decennia zijn de mogelijkheden om in het wild te oogsten [link met Frankrijk en Nederland] beperkter geworden. Tegelijkertijd nam het aantal pioniers dat deze producten als agrarisch gewas probeert te telen toe.
– Tegenwoordig is zeekraal het hele jaar door te verkrijgen. De traditionele Europese markt voor zeekraal loopt van juni tot september. De zogenaamde off-season markt voor zeekraal (september tot en met mei) wordt met name bediend door import uit Mexico en Israël.
– Nieuw marktperspectief: consumenten interesseren zich steeds meer voor zilte producten.
– Concurrentie: de groeiende markt trekt enerzijds nieuwe spelers aan waardoor de prijs onder druk staat; anderzijds komen er high tech producenten die zilte gewassen telen (Koppert Cress).
– Kwaliteit staat onder druk: hoe meer producenten en handelaren allerlei varianten van met name Salicornia op de markt brengen, hoe vaker consumenten een slechte ervaring hebben bij aankoop of consumptie van zeekraal. Verbeteren van de kwaliteit is een belangrijk eerste doel van de Zilte Kennis Kring.